بی گمان برای زندگی در هر اجتماعی، فارغ از رنگ، نژاد، ملیت و …، انسان برای بقا و داشتن زندگی با کیفیت، نیازمند برقراری ارتباط موثر با دیگران می‌باشد؛ و قطعا یادگیری صحیح مهارت‌های ارتباطی، در این دنیای پر از رقابت نقش به سزایی در بهبود عملکرد و موفقیت افراد خواهد داشت.

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه

یکی از ارکان مهم برای ادامه زندگی و پیشرفت، داشتن مهارت‌های ارتباطی صحیح می‌باشد؛ از طرفی هم بسیاری از مشکلاتی که بین فرزندان و والدین آن‌ها ایجاد می‌شود، ناشی از نادرست بودن مهارت های ارتباطی درست است که به دغدغه‌ی بسیاری از خانواده ها تبدیل شده.
ما در این مقاله سعی داریم به شما عزیزان کمک کنیم که بتوانید هرچه بهتر ویژگی های ارتباطی گفتاری و شنیداری خود و فرزندانتان را بهبود دهید.

مهارت ارتباطی چیست؟

مهارت ارتباطی، توانایی بیان و توصیف ویژگی‌های خود به صورت شفاف و انتقال اطلاعات بین افراد است. ارتباط صحیح و مناسب باعث ایجاد فضای هماهنگ و درک بهتر افراد نسبت به هم و کاهش تعارضات بین آن ها شده و کمک می‌کند اگر تعارضاتی وجود دارد، از طریق مناسب و درست حل و فصل شود.

برخلاف آن، عدم مهارت ارتباطی باعث تنش، تعارض و سرخوردگی افراد خواهد شد؛ از طرفی هم بسیار اهمیت دارد خانواده ها و کودکان بدانند ارتباط نه تنها باید موثر باشد بلکه باید در کمال ادب و احترام انجام شود تا هم به دیگران احترام گذاشته و از این طریق خود فرد هم مورد احترام قرار گیرد.

انواع مهارت‌های ارتباطی:

تمامی انسان ها از همان ابتدای تولد شروع به برقراری ارتباط با افراد دیگر می‌کنند؛ مانند نوزادی که همان ابتدا با گریه کردن به مادر خود می‌فهماند، که چه مشکلی برایش ایجاد شده و با بالاتر رفتن سن، برقراری ارتباطات پیچیده تر خواهند شد.

۳ دسته اصلی از برقراری ارتباط به این شکل می‌باشند:

1. ارتباط کلامی؛ مانند: مهارت‌های شنیداری، گفتاری، نوشتاری، مشاهده، درک کردن، همدلی کردن و … .
2. ارتباط غیرکلامی؛ مانند: تماس چشمی، زبان بدن، ژست، حالات بدنی و … .
3. ارتباط تصویری؛ مانند: حافظه ی تصویری و… .

در این مقاله سعی شده در مورد مهارت های شنیداری و گفتاری که زیر مجموعه ای از مهارت های کلامی است توضیحاتی داده شود و شما میتوانید برای بهبود موارد مذکور از دوره های فن بیان کودک و نوجوان مدرسه ی عالی ارتباطات آریامن استفاده کنید.

علت اهمیت مهارت های ارتباطی در کودکان:

• با برقراری ارتباط موثر، کودکان می‌توانند به راحتی ایده هایشان را با دیگران به اشتراک بگذارند.
• مهارت ارتباطی صحیح، می‌تواند سایر مهارت های شنیداری، گفتاری، درک مطلب و… را که جزءِ ترکیبات حیاتی برای برقراری ارتباط هستند را تقویت کند و باعث پیشرفت در نتایج  آکادمیک کودک شود.
• این مهارت‌ها در شاد بودن و داشتن احساس بهتر کودک مفید است. به این دلیل که به راحتی می‌توانند با هم سن و سالان خود ارتباط برقرار کنند، دوست یابی آن ها بهتر می‌شود، می‌توانند در گروه های مختلف عضو شوند و اختلافات خود را به راحتی حل کنند.
• کودکانی که به راحتی می‌توانند ارتباط برقرار کنند قطعاً در انتقال احساسات خود و بیان مشکلاتشان راحت تر هستند و از این رو والدین و معلمان هرچه بهتر می‌توانند به آن ها برای حل مشکلاتشان کمک کنند و باعث آرامش خاطر بهتر و کم شدن نگرانی های ذهنی کودک شده و استرس کم تری را متحمل می‌شود؛ و قطعا این امر در کنترل هیجانات و نگرانی های عصبی کودک تاثیر مثبتی دارد.

همچنین بخوانید: چگونه درگیر تله های ذهنی نشویم؟!

راه های پرورش و بهبود مهارت ارتباطی کودک:

مدرسه ی عالی ارتباطات آریامن، در زمینه ی فن بیان کودک و نوجوان، در نظر دارد فعالیت هایی را که به کودک کمک می‌کند تا مهارت های ارتباطی خود را ارتقا دهد با شما در میان بگذارد. همچنین اگر به دنبال ثبت نام دوره فن بیان کودک و نوجوان در رشت هستید می توانید با مجموعه آریامن تماس گرفته و ضمن آشنایی با اهمیت فن بیان کودک و نوجوان برای افزایش مهارت های فن بیان و نوجوان و کودک خود اقدام نمایید.

1. بیشتر با فرزندتان صحبت کنید:کودک بسیاری موضوعات را در کلام اطرافیان خود می‌آموزد، به همین دلیل خانواده‌ها نقش اساسی در این زمینه خواهند داشت. کودکانی که میل کمتری به صحبت کردن دارند، در واقع در مهارت‌های ارتباطی خود ضعیف هستند.در این راستا دقت کنید که با ایجاد فضایی راحت و امن کودک را تشویق کنید که در مورد موضوعاتی که دوست دارد با شما صحبت کند و شما وظیفه دارید که به صحبت های کودک با صبوری گوش داده، و در میانه های صحبت حتما سوالات مرتبط با سخن او را بپرسید؛ تا کودک مطمئن شود که شما برای سخن او احترام قائلید؛ برای این کار میتوانید از فرصت هایی که صمیمیت بیشتری با کودک دارید مانند قدم زدن در پارک، پیاده روی، بعد از اتمام مدرسه یا مهدکودک با او صحبت کنید.
2. به اشتراک گذاشتن خاطرات روزانه:
   سعی کنید ابتدا خودتان شروع به صحبت در مورد اتفاقات روزانه کنید و بعد از اتمام صحبت هایتان در مورد آن اتفاقات از کودک نظرخواهی کرده و سپس از او بخواهید تا او هم اتفاقاتی را که برایش پیش آمده برایتان تعریف کند. در این میان میتوانید از اصطلاحات و عباراتی که برای کودک جدید است استفاده کنید تا از این طریق دایره ی واژگان کودک هم بیشتر شود.
3. داستان گویی:
   یکی از مهارت هایی که هم برای تقویت قوه‌ی تخیل و تصویر سازی ذهنی کودک و هم بالا بردن هوش کلامی و بداهه گویی او بسیار مفید است تمرین داستان گویی میباشد‌. برای اینکار شما از هرفرصتی میتوانید استفاده کنید؛ عکس هایی را به او نشان داده و بخواهید درمورد آن داستانی بگوید.
   یا در موقع نقاشی کشیدن از کودک بخواهید داستان نقاشی خود را برایتان تعریف کند؛ حتی میتوانید از او بخواهید که داستانی را بسازد و از عروسک ها و اسباب بازی هایش به عنوان شخصیت اصلی داستان استفاده کند‌.
4. خلاصه گویی:
   از کودک بخواهید برخی از رویداد ها و یا حتی کارتونی را که دیده قسمت های مهمش را برایتان توضیح دهد، یا باهم کتابی بخوانید و در انتها از او بخواهید موضوع اصلی داستان را برایتان بازگو کند.
5. دادن موضوع:
   موضوعی را که می‌دانید مورد علاقه ی کودک است به او داده و از او بخواهید که در مورد آن چند بند صحبت کند، این تمرین باعث بالا رفتن اعتماد به نفس کودک، پیشرفت در فن بیان و شیوایی سخن او و افزایش سطح دایره ی لغات کودک که مهم ترین بخش در فن بیان کودک و نوجوان است، بشود.
6. نشان دادن تصاویر:
   شما می‌توانید تعدادی عکس به کودک نشان دهید و از او بخواهی که هرچیزی که در عکس می‌بیند اعم از آدم‌ها، حیوانات، اشیا، رنگ و … را برای شما بازگو کند. این کار باعث می‌شود که هم با لغات و تصاویر جدید آشنا شود هم به جزئیات دقت کند و از این طریق به بالا رفتن تمرکز کودک کمک کند.
7. مشورت کردن و نظرخواهی:
   همیشه در مسائلی که می‌دانید در خانه کودک هم با آن در ارتباط است از اون نظر خواهی کنید؛ این کار باعث می‌شود اعتماد به نفس کودک برای ارائه نظر خود به دیگران بالا برود.
8. فکر کردن:
   از سری مسائلی که حتما باید آن را به کودک آموزش دهید این است که قبل از هر حرف و نظر ابتدا مدتی را روی آن مکث کند و با تفکر نسبت به آن مسئله اظهار عقیده بنماید تا بتواند از درست ترین جملات استفاده کند.
9. بازی های مهارت شنیداری:

1- بازی درِ گوشی: این بازی باعث می‌شود که مهارت شنیداری کودک افزایش پیدا کند؛

• برای این بازی ابتدا به صورت دایره و نزدیک به هم بنشینید و عبارتی را در گوش نفر بعدی خود به صورت آرام گفته و او به نفر بعدی خود انتقال دهد تا به نفر آخر که رسید او عبارت را بلند بگوید و ببینید آیا همان عبارتی که شما گفتید صحیح به نفر آخر رسیده است یا خیر.
• یکسری لغت را انتخاب کرده و پشت سر هم بگویید، و بعد از کودک بخواهید که آن هارا تکرار کند و ببینید چند لغت را در ذهن دارد.
• میتوانید چشمان او را ببندید و صدای اشیا مختلف را درآورده و از او بخواهید که بگوید صدای کدام شی است.

2- بازی مهارت گفتاری:

• توپی را در دست گرفته و یک موضوع انتخاب کنید؛ مثلا اتفاقاتی که در روز افتاده توپ را به هم پرت کنید و نفر بعد قبل ازینکه پرت کند باید یه اتفاق از آن روز را بازگو کند و سپس به نفر بعد پرتاب کند.
• یک موضوع انتخاب کنید و همه واژگان مربوط به آن موضوع را با انتهای آن کلمه باید بگویید: مثلا با موضوع حیوانات، اولین نفر هر حیوانی را که گفت نفر بعد با آخر همان لغت نام حیوان دیگری را می‌گوید.

۳- مشاعره:

از راه های قوی برای بالا بردن مهارت ارتباطی.

نتیجه:
در آخر باید ذکر شود، که بهترین راهکار برای تقویت کلام کودک، این است که، والدین محیط را برای کودک فراهم آورند تا تمامی این روش ها جزئی از زندگی حرفه ای کودک بشود و بتواند در محیط طبیعی تمامی این تمارین را انجام دهد. قطعا شما والدین مهم ترین الگوهای تربیتی و رفتاری کودکانتان خواهید بود.